Polska polityka dostarcza mnóstwa informacji na temat ludzkiej umysłowości i motywacji, potwierdzaących rozmaite teorie neuropsychologiczne. Socjopsychologiczny fenomen zachowań politycznych lemingów bazuje na manipulowaniu emocjami przy wykorzystaniu mechanizmu markera somatycznego, opisanego w hipotezie neurologa Antonio Damasio. Ja określiłem ten fenomen w notce opublikowanej chyba w ro.2010, jako "zaczipowanie" leminga. Czy możliwe jest odblokowanie lemingów ?
Zastanówmy się nad mechanizmem przetwarzania informacji. Informacje o rozmaitych wydarzeniach docierają do nas i wywierają wrażenie, wywołując określone zmiany stanów ciała i pobudzając je do reakcji emocjonalnej wg pewnego schematu wypracowanego i utrwalonego przez dotychczasowe doświadczenie jednostki. Reakcje te mieszczą sę, upraszczając kwestię, w dwóch szufladach systemu regulacji biologicznej - jednej zawierającej bodźce ocenione jako pozytywne, w drugiej - bodźce uznane za negatywne. Przez cały czas przez ciało przelewają się mniej lub bardziej uświadamiane fale nastrojów o różnym natężeniu - niechęci, zainteresowania, niepokoju, radości, znudzenia, wypływające z ciała w reakcji na bodźce napływające z zewnątrz.
Bodźce docierające do nas klasyfikujemy w ten właśnie sposób wrzucając do którejś z szuflad. Wychodzące z trzewi ciała reakcje emocjonalne podpowiadają nam i sygnalizują scenariusze i wybory zakwalifikowane jako korzystne lub niekorzystne w oparciu dotychczasowe doświadczenie. Nasze ciało, w efekcjie, reaguje w większośći wypadków automatycznie i bezrefleksyjnie.
Ten model, bardzo ekonomiczny, stwarza jednak doskonałe okazje do manipulacji, bo wystarczy coś odpowiednio skojarzyć ze schematami emocji pozytywnych lub negatywnych by człowiek reagował w przewidywalny sposób.
Gdy w polu uwagi pojawią się informacje czy wydarzenia polityczne, organizm zaczipowanego leminga reaguje już automatycznie emocjami negatywnymi, co wyklucza jakiekolwiek dalsze zainteresowanie danego osobnika kwestiami, decyzjami czy działaniami politycznymi. Leming został w przemyślny sposób wykluczony z życia społecznego.
I tak działalność PISu możne było przedstawić lewicowcom, czyli osobom o określonym profilu zapatrywań, o określonych uprzedzeniach i upodobaniach, reagujących na określony zestaw bodźców, jako dążenie do lustrowania wszystkich, eliminowanie ich z życia społecznego albo jako groźbę rządów kleru. Liberała zaś, reagującego na inny zestaw bodźców, można było straszyć wizją ingerowania władz w procesy gospodarcze czy w życie prywatne i wszechobecnej inwigilacji policyjnej. Ludziom zanurzonym w popkulturze, o umysłowości kabaretowej, wystarczyło skojarzyć eurosceptycyzm i patriotyzm PIS z obciachem i ciemnotą.
Ponieważ tego typu kodowanie emocjonalne zachodzi na poziomie nie świadomego umysłu, lecz na poziomie ciała i jego schematów emocjonalnych, nie da się ich stamtąd łatwo pozbyć, ponieważ odporne są na świadome rozumowanie. Gdyby te tendencje zostały zakodowane tylko w mózgu łatwiej byłoby sobie z nimi poradzić, ale tu mamy do czynienia z mechanizmami ciała właściwego. Ofiary takiej manipulacji wymagałyby podobnej indywidualnej terapii jak narkomani czy alkoholicy, bo apele do świadomego rozumu mijają się z celem.
Widać nawet teraz, po upływie wielu lat, że rzesze lemingów nie są w stanie pozbyć się narzuconych im w ten sposób mechanizmów reagowania. Na nowe pokolenia, w nowych, zmienionych warunkach, manipulacja nie działa, bo życie dostarczyło innych bodźców, które sprawiły, że to Platforma, po 8 latach afer i nierządu, źle się kojarzy.
W tej chwili, bilans bodźców oddziałujących w skali społecznej na zwolenników Platformy zmienił się na niekorzyść PO, nie tylko wskutek zmienionych warunków, lecz także za przyczyną działalnośći mediów niezależnych, w tym internetu. Lecz musi minąć sporo czasu zanim bodźce negatywne dla Platformy przeważą na tyle by zmienić strukturę emocji przeżywanych przez ofiary propagandy. Internet pokazał jak zdecydowane przeciwdziałanie przeciwników Bronisława Komorowskiego przechyliło szalę emocji na jego niekorzyść, ale nie była w stanie wymazać zakodowanych stanów emocjonalnych u wszystkich.
